Tijdlijn langstudeerboete
Toen niet, nu niet, nooit niet! Het is niet de eerste keer dat er plannen worden gemaakt voor deze maatregel. In 2010 werd de langstudeerboete voor het eerst gepresenteerd. Dit hield niet lang stand: twee jaar later werd de boete met terugwerkende kracht afgeschaft. De maatregel bleek toen geen succes, laten we de fout niet opnieuw maken. Lees hieronder hoe dat proces verliep.
30 september 2010
Regeerakkoord Rutte-I gepresenteerd, waarin de Langstudeerboete voor het eerst wordt beschreven. Hierbij moeten studenten die meer dan een jaar studievertraging oplopen in een specifieke opleiding 3000 euro boven op het collegegeld betalen. Het voorstel is geïnitieerd door het CDA, om de onderwijskwaliteit en het studierendement te vergroten.
29 november 2010
Motie Jadnanasing c.s., over afzien van het verhoogde collegegeld voor langstudeerders. Zo zou de maatregel toegankelijkheid en de doorstroom niet ten goede kwam. Toch wordt de motie verworpen.
18 januari 2011
ISO, LSVb en LKvV bieden aan Tweede Kamerleden een petitie met 260.000 handtekeningen en 3.000 verhalen aan van langstudeerders via minimaalnominaal.nl.
21 januari 2011
Een protest vindt plaats op het Malieveld in Den Haag. Dit protest werd georganiseerd door de LSVb en de Jongeren Organisatie Beroepsonderwijs (JOB) en richtte zich op de geplande bezuinigingen in het hoger onderwijs, inclusief de voorgenomen Langstudeerboete. (NOS.nl)
22 maart 2011
Spoeddebat over Langstudeerboete. D66, PvdA, Groenlinks en SP uiten ongenoegen over de maatregel. De SGP uit zorgen over de haastige invoer van de maatregel. Staatssecretaris Halbe Zijlstra (VVD) geeft aan dat de Langstudeerboete geen financiële maatregel is, maar een investering in het Hoger Onderwijs.
1 april 2011
Staatssecretaris Halbe Zijlstra (VVD) past wetsvoorstel aan. Aangezien instellingen voor 190 miljoen zouden worden gekort, ziet Zijlstra af van een extra boete van 3000 euro voor instellingen per langstudeerder. Hij volgde hiermee het advies van de Raad van State, die aangaf dat instellingen nauwelijks instrumenten hebben om langstuderen tegen te gaan.
12 april 2011
Amendementen van het lid Jasper van Dijk (SP) pleit voor een extra jaar uitloop voor studenten die topsport uitoefenen of zwanger of ziek zijn. Beiden worden verworpen.
13 april 2011
Amendement van het lid Jasper van Dijk (SP) pleit voor een bijzonder collegegeldregime voor uitgelote studenten. Het amendement wordt verworpen.
Kamerbrief van Staatssecretaris Halbe Zijlstra (VVD), met effectief een jaar uitstelsel van de Langstudeerboete. Dit is voortgekomen uit een voorstel van de SGP, waarvan het kabinet afhankelijk was voor een meerderheid in de Eerste Kamer. Groenlinks, PvdA en de SP willen nog steeds het wetsvoorstel van tafel. D66 wil af van de terugwerkende kracht van de maatregel.
Naar aanleiding van het uitstellen van de maatregel reageert het ISO door te willen onderzoeken of uitstellen juridisch geldt als overgangsregeling. Tevens noemt het ISO het mogelijk moeten maken van uitzonderingen op de regel.
14 april 2011
Debat in de Tweede Kamer over de Wet verhoging collegegeld langstudeerders, beter bekend als de C+1-regeling, of de Langstudeerboete.
26 april 2011
Het voorstel is aangenomen door de Tweede Kamer. VVD, SGP, ChristenUnie, CDA en de PVV stemden voor.
17 juni 2011
In voorjaar van 2011 betrof het 72000 langstudeerders. De regering had toen geen inzicht in specifieke redenen voor het zijn van langstudeerder.
Na het verhogen van het collegegeld en de gedragseffecten van de aankondiging van de langstudeerboete zou het aantal dalen naar 54300 studenten.
Tevens had de regering geen zicht op de effecten op internationalisering, waarbij studenten uitstromen na het invoeren van de maatregel naar het buitenland. Zijlstra beredeneert dat dit niet uit zou maken, want binnen de EU worden sowieso al verschillende collegegelden gehandhaafd.
De regering geeft toe expres geen uitzondering te maken voor deeltijdstudenten, om zo een vluchtroute voor de maatregel weg te nemen.
5 juli 2011
Eerste Kamer akkoord met wetsvoorstel over Langstudeerboete per 1 september 2012. Alle regeringspartijen plus de PVV en SGP zorgden hiervoor. De ChristenUnie vond de wet niet zorgvuldig genoeg bij de invoering. (NOS.nl)
Argumenten voor het wetsvoorstel zijn toch het dichten van het gat in de begroting, met als opbrengst 393 miljoen euro en het vergroten van baanzekerheid voor studenten die de juiste studie voortaan kiezen. Beide argumenten zijn zeer discutabel.
Motie-Ganzevoort (GroenLinks) c.s. over het voorkomen van disproportionele gevolgen voor deeltijdstudenten is na stemming bij zitten en opstaan met algemene stemmen aangenomen.
De motie-Kuiper (ChristenUnie) c.s. over het rekenen van pre-mastertrajecten onder de nominale studieduur van master- c.q. bachelorstudies is na stemming bij zitten en opstaan verworpen . PvdA, ChristenUnie, GroenLinks, SP, D66, OSF en 50PLUS stemden voor.
Naar aanleiding van het aannemen van het wetsvoorstel door de Eerste Kamer stappen het ISO en andere studentenorganisaties naar de rechter. Het ISO maakt zich hard voor de rechtszekerheid van studenten (aangezien er geen overgangsregeling is), deeltijdstudenten en studenten met een functiebeperking. Politieke partijen (i.e. Groenlinks en de PvdA) stelden ook vragen over deze laatste groep in debatten.
1 december 2011
Motie Van der Ham (D66) c.s. over een langstudeerboete. Van der Ham roept op om deeltijdstudenten niet automatisch tegen een Langstudeerboete aan te laten lopen, deze werd echter verworpen want de coalitie en de SGP stemmen tegen.
Maart 2012
Volgens een enquête van tien universiteiten en vijf hogescholen gaat één op de twaalf bachelorstudenten niet verder met een master uit angst voor de langstudeerboete. (nu.nl)
- Achttien procent geeft aan dat hun besluit over een vervolgopleiding is veranderd door de komst van de boete.
- Zes procent kiest voor een master die makkelijker is of betere baankansen geniet.
- Tot slot geeft veertig procent van de Nederlandse studenten wel eens zeer grote studiestress heeft door de toenemende studiedruk van de langstudeerboete. Daarvan zegt de helft niet te kunnen slapen, zestig procent heeft last van piekeren en vijfenveertig procent heeft faalangst.
Staatssecretaris Halbe Zijlstra heeft deze zorgen regelmatig terzijde geschoven, omdat hij vond dat de keuzevrijheid niet in geding komt en dat dit studenten voorbereidt op de arbeidsmarkt.
23 april 2012
21 mei 2012
ISO, LSVb en LKvV dienen de rechtszaak in omtrent de Langstudeerboete. De belangrijkste punten zijn:
- recht op en toegang tot onderwijs;
- geen overgangsrecht;
- vrij verkeer van studenten;
- geen hardheidsclausule; en
- de taak van het parlement.
11 juli 2012
Wet goedgekeurd door de Rechtbank in Den Haag, naar aanleiding van de rechtszaak van studentenorganisaties. De rechter oordeelde dat de maatregel de toegang tot het onderwijs niet onmogelijk maakt. Studentenorganisaties onderzoeken of ze een hoger beroep gaan.
Daarentegen noemde de rechter het onrechtmatig dat de regeling zou gelden voor deeltijdstudenten, die bij de start van hun studie niet konden weten van de invoering van de maatregel. De regeling wordt aldus aangepast voor studenten die zich voor 1 februari 2011 bij een instelling hebben ingeschreven.
De VVD is inmiddels geen voorstander meer van het plan.
14 augustus 2012
Ook het CDA trekt de steun in voor de maatregel.
17 augustus 2012
Kamerlid Tofik Dibi (Groenlinks) dreigt met Motie van Wantrouwen als de wet niet voor 1 september wordt afgeschaft, dit zou namelijk juridisch mogelijk moeten zijn.
Augustus 2012
Het ISO en de LSVb roepen op om de Langstudeerboete binnen de wet op 0 euro te zetten.
Het CPB heeft inmiddels berekend dat de boete vooral studenten uit lagere inkomensgroepen ontmoedigde om te studeren of überhaupt te starten met een studie.
De boete had ook negatieve gevolgen voor de kwaliteit van het onderwijs. Universiteiten en hogescholen werden gedwongen om hun curricula te herzien en examens te vereenvoudigen om ervoor te zorgen dat studenten sneller konden afstuderen. De Erasmus Universiteit kwam hierdoor in het nieuws en aan bod in landelijke politieke debatten . Zo ging de maatregel ten koste van de diepgang en de breedte van het onderwijsaanbod. De Nederlands-Vlaamse Accreditatieorganisatie (NVAO) signaleerde dat deze druk zelfs leidde tot een daling van de onderwijskwaliteit.
12 september 2012
Tweede Kamerverkiezingen.
1 oktober 2012
Kabinet Rutte II veegt de Langstudeerboete van tafel. Het nieuwe kabinet ziet in het nieuwe Deelakkoord het leenstelsel als substituut voor de Langstudeerboete.
December 2012
Via DUO krijgen de meeste studenten (met terugwerkende kracht) de Langstudeerboete teruggestort, dit kost het Ministerie van OCW ongeveer 12,3 miljoen.
23 januari 2013
Eerste Kamer stemt de Langstudeerboete weg. PVV en SGP stemden alsnog tegen.
16 mei 2024
Het hoofdlijnenakkoord van PVV, VVD, NSC en BBB bevat een nieuwe langstudeermaatregel. De langstudeerboete is na 11 jaar terug van weggeweest.